1901 yılında ilk kez verilmeye başlanan Nobel Ödülleri ilk defa 1901 yılında verilmeye başlandı. Nobel ödülleri; fizik, kimya, tıp, barış, edebiyat ve ekonomi dallarında insanlığa katkı sağlamış insanlara verilmektedir. 1903 yılında fizik ödülünü alan Marie Curie, Nobel Ödülünü kazanan ilk kadın olmuştur. Nobel ödülü kazanan ilk Türk ise Orhan Pamuk (12 Ekim 2006) olmuştur. İkinci türk ise Aziz Sancar’dır.
2019 yılı Nobel Ödüllerini kazananlar;
- Fizik alanında James Peebles, Michel Mayor ve Didieer Queloz nobel ödülüne hak kaanmışlardır. Profesör James Peebles, fiziksel kozmoloji alanında yaptığı teorik keşifler nedeniyle ödüle layık görülmüştür. Profesör Michel Mayor ve Profesör Didier Queloz, güneş sistemi dışında bulunan bir gezegenin, güneşe benzer bir yıldızın yörüngesine girmesine ilişkin keşifleri nedeniyle nobel ödülüne sahip olmuştur.
- Barış Ödülü, Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed Ali’ye verilmiştir.
- Kimya alanında, Lityum bataryalar üzerindeki çalışmaları nedeniyle John B. Goodenough, M. Stanley Whittingham ve Akira Yoshino ödüle layık görülmüştür.
- Ekonomi alanında küresel yoksullukla mücadele alanında yaptıkları çalışmalar nedeniyle Abhijit Banerjee, Esther Duflo ve Amerikalı iktisatçı Michael Kremer’a verilmiştir.
- Edebiyat alanında Avusturyalı yazar Peter Handke nobel ödülünü kazanmıştır. Ayrıca 2019 yılında verilmeyen ödül de 2019 yılında verilmiştir. 2018 yılı Edebiyat alanında Nobel Ödülünü kazan Polonyalı yazar Olga Tokarczuk olmuştur.
- Tıp alanında, hücrelerin oksijen seviyesine adaptasyonu çalışmaları nedeniyle William G. Kaelin Jr, Peter J. Ratcliffe ve Gregg L. Semenza’ya verilmiştir.
Nobel’in İlkleri;
- İlk Nobel Fizik Ödülü, X-ışını keşfinden ve sunduğu üstün hizmetlerden dolayı Wilhelm Conrad Röntgen’e verilmiştir.
- İlk Nobel Kimya Ödülü, Jacobus H. Van Hoff’a verilmiştir.
- İlk Nobel Tıp Ödülü, difteriye karşı aşılanmış hayvanlardan alınan kan serumunun, başka hayvanlarda da bağışıklık sağladığını ispatlayan Emil Adolf von Behring’e verilmiştir.
- İlk Nobel Edebiyat Ödülü; Fransız şair Sully Prudhomme’ye verilmiştir.
- İlk Nobel Barış Ödülü, Kızılhaç Teşkilâtı’nın kurucusu Henry Dunant ve Uluslararası Barış Birliği kurucusu Frederic Passy’e verilmiştir.
- İlk Nobel Ekonomi Ödülü, ekonomik süreçlerin analizi ve dinamik modeller geliştirdikleri için 1969’da Jan Tinbergen ve Ragnar Frisch’e verildi.
Nobel hakkında diğer bilinmesi gerekenler;
- Jean Paul Sartre Nobel Edebiyat Ödülü’nü kabul etmeyen tek yazardır.
- Le Duc Tho 1973 Nobel Barış Ödülü’nü Vietnam’ın içinde bulunduğu durum nedeniyle reddetmiştir.
- Marie ve Pierre Curie karı-koca olarak 1903 yılında nobel ödülü kazanmışlardır.
- Nobel Ödülü kazanan ilk Müslüman Mısır’ın ikinci cumhurbaşkanı Enver Sedat’tır.
- En yaşlı ödül kazanan, 2007 yılında Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazanan 90 yaşındaki Leonid Hurwicz’dir.
- Nobel Edebiyat Ödülü’nü en genç yaşta alan yazar Rudyard Kipling’tir.
- 1940 ve 1942 yılları arasında II. Dünya Savaşı nedeniyle Nobel Ödülleri verilememiştir.
- Hapisteyken 3 kişi Nobel ödülü kazanmıştır. Carl von Ossietzky. (1935), Ang San Su Çi. (1991), Liu Xiaobo. (2010)
- 2019 tarihi itibariyle Nobel ödülü kazanan 3 Türk vatandaşı vardır.
